น้ำกระด้าง คืออะไร เกิดจากสาเหตุไหน มีข้อดีข้อเสียอย่างไร

19 May 2024

น้ำกระด้างมีกี่ชนิด

น้ำกระด้างมี 2 ประเภท ได้แก่

1. น้ำกระด้างชั่วคราว

หมายถึง น้ำในสภาพปกติทั่วไป สามารถกำจัดความกระด้างด้วยการต้มน้ำ ซึ่งความร้อนจะทำให้ไบคาร์บอเนตของแคลเซียมและแม็กนีเซียมซึ่งเกาะตัวรวมกับโมเลกุลของน้ำระเหยไป และทำให้เกิดตะกอน สามารถแก้ไขได้ด้วยการกรองโดยใช้เครื่องกรองน้ำที่มีสารกรองชนิดที่ดึงแคลเซียมและแม็กนีเซียมออก เพื่อปรับสภาพน้ำและยังลดปัญหาที่จะเกิดขึ้นจากการใช้น้ำกระด้างกับอุปกรณ์ต่างๆ ภายในบ้านได้

2. น้ำกระด้างถาวร

หมายถึง น้ำที่มีสารละลายแคลเซียมคาร์บอเนตหรือแคลไซต์ปนอยู่มาก ไม่สามารถกำจัดด้วยการต้มได้ น้ำกระด้างจึงมีฤทธิ์เป็นกรดอ่อน เมื่อเราใช้น้ำกระด้างอาบน้ำหรือล้างมือสบู่ จะไม่เกิดฟองกับน้ำประเภทนี้ และเช็ดคราบสบู่ออกจากตัวไม่เกลี้ยง น้ำประเภทนี้จะพบได้มากในแหล่งน้ำบาดาลซึ่งมีหินพื้นเป็นหินปูน น้ำกระด้างนั้นไม่เหมาะสำหรับพืชและการเลี้ยงสัตว์หลายชนิด การเกิดตะกรันสามารถเกิดขึ้นในน้ำอุณหภูมิปกติได้เมื่อน้ำมีความกระด้างสูงมาก และในน้ำที่มีอุณหภูมิสูงจะเกิดตะกรันได้ง่ายและรวดเร็วกว่าน้ำอุณหภูมิปกติมาก ดังนั้นภายในระบบน้ำร้อนในอาคารหรือโรงแรมที่มีการใช้ระบบน้ำร้อน จึงควรปรับสภาพน้ำให้อ่อนลงเพื่อยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ทำความร้อนและท่อ เนื่องจากน้ำกระด้างส่งผลให้เกิดสนิมในท่อได้เร็วขึ้น

ระดับความกระด้างของน้ำ

น้ำอ่อน: 75 มก./ล. CaCO3 หรือน้อยกว่า
น้ำค่อนข้างกระด้าง: 75 – 150 มก./ล. CaCO3
น้ำกระด้าง: 150 – 300 มก./ล. CaCO3
น้ำกระด้างมาก: 300 มก./ล. CaCO3 หรือมากกว่า

ดังนั้น ท่านจะต้องทราบว่าน้ำที่ท่านใช้อยู่มีความกระด้างประมาณเท่าไรและเป็นชนิดไหน เพื่อเลือกวิธีกำจัดที่เหมาะสมต่อไป

วิธีสังเกตน้ำกระด้าง

จุดสังเกตคือ เวลาเราล้างสบู่ หากเราใช้น้ำที่มีความกระด้างสูง สบู่จะมีฟองน้อยและล้างออกได้ง่าย ในทางกลับกัน น้ำที่มีความกระด้างต่ำจะมีฟองเยอะและล้างสบู่ออกได้ยากกว่า เบื้องต้นสำหรับครัวเรือนสามารถแก้ปัญหาได้โดยการใช้เครื่องทำน้ำอ่อน

เครื่องกรองทำน้ำอ่อนคืออะไร

เครื่องกรองทำน้ำอ่อนคือระบบทำน้ำอ่อนโดยการดึงความกระด้างออกไปจากน้ำ ความกระด้างที่ว่าคือสารจำพวก Ca และ Mg ที่ปะปนอยู่ในน้ำ โดยน้ำที่มีความกระด้างสูงนั้นจะส่งผลให้เกิดหินปูนหรือตะกรัน น้ำประเภทนี้มักเป็นน้ำที่อยู่กับแร่ธาตุ เช่น น้ำบาดาล เป็นต้น ในการผลิตน้ำอ่อนนั้น ก่อนที่จะทำน้ำอ่อนหรือ Softener จะต้องมีการกำจัดความขุ่นก่อนโดยอาจจะใช้เครื่องกรองทรายหรือเครื่องกรอง Carbon ขึ้นอยู่กับสภาพของน้ำดิบ ต่อมาเป็นขั้นตอนการทำ Softener เราจะใช้สารกรองประเภท Cation Resin โดยเมื่อน้ำผ่านสารกรอง สารกรองจะทำการจับความกระด้างในน้ำเอาไว้จนกระทั่งสารกรองอิ่มตัว เมื่อนั้นในการล้างคืนสภาพสารกรอง เราจะใช้น้ำเกลือเข้าไปแช่สารกรองไว้เพื่อให้สารกรองกลับมาทำงานได้เหมือนเดิม

ข้อดีและข้อเสียของความกระด้างของน้ำ

น้ำที่มีความกระด้างอยู่ในปริมาณพอเหมาะ (ประมาณ 75-150 mg/L) จะมีรสชาติที่ดี ส่วนน้ำที่มีความกระด้างน้อยหรือน้ำอ่อนจะทำให้เกิดการกัดกร่อนและเมื่อใช้ซักล้างจะรู้สึกลื่นและล้างฟองออกยาก น้ำกระด้างมากกว่า 300 mg/L ทำให้เปลืองผงซักฟอกและสบู่ในการซักล้าง และน้ำดื่มที่มีความกระด้างสูงจะมีรสชาติไม่พึงประสงค์

แก้ปัญหาน้ำกระด้างอย่างไร

มี 2 แบบ คือ

แบบใช้ทั้งบ้านหรือใช้เฉพาะจุด: เช่น ติดเครื่องทำน้ำอ่อนต่อเข้าเครื่องชงกาแฟ เครื่องทำน้ำแข็ง หรือใช้เครื่องกรองน้ำดื่ม เพื่อช่วยกรองก่อนการใช้งาน มักจะใช้ในครัวเรือนที่มีเครื่องชงกาแฟ หรือต้องการลดความกระด้างของน้ำ เช่น ร้านกาแฟ ออฟฟิสขนาดเล็กๆ
แบบทั้งระบบ: ตัวใหญ่ที่มีสารกรองน้ำอ่อน เน้นใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมที่ต้องการลดความกระด้างของน้ำ เช่น โรงงานผลิตน้ำแข็ง

คาดว่า ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับน้ำกระด้างที่ได้อธิบายไปนั้นจะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อย หากยังมองหาเครื่องกรองน้ำดื่ม เครื่องกรองน้ำใช้ หรือเครื่องทำน้ำอ่อนอยู่ อย่าลืมพิจารณาเครื่องทำน้ำอ่อนเพื่อยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ต่างๆ ภายในบ้านด้วย น้ำที่ดื่มสะอาดแล้ว น้ำที่เราใช้ก็ควรจะสะอาดด้วยเช่นกันค่ะ